Je kan er de klok op gelijk zetten. Elk jaar komen er twee releases uit van Ubuntu. De eerste van dit jaar is nu verschenen. Ubuntu 13.04 heeft het levenslicht gezien. Helaas zal dat niet lang duren want Canonical heeft bekend gemaakt dat we maar 9 maanden van haar mogen genieten. Alleen de zogenaamde Long Term Support versies worden 5 jaar voorzien van noodzakelijke updates. We krijgen dus straks in oktober Ubuntu 13.10 en dan kan je in april 2014 overstappen op de eerstvolgende LTS versie.
Je bent dus eigenlijk verplicht om elk half jaar over te stappen anders haal je de volgende versie niet eens. De vraag dringt zich op waarom er dan zoveel tussentijdse versies worden uitgebracht? Is de levensduur van het onderliggende platform dan zo’n kort leven beschoren? Dat lijkt vreemd omdat Ubuntu is gebaseerd op Debian die een release pas uitbrengt ‘als het klaar is’ en daarvoor vele jaren nodig hebben om een nieuwe stabiele versie uit te brengen (en te onderhouden).
Van oudsher kon die vraag beantwoord worden met het gegeven dat Ubuntu altijd haar klok gelijk had gezet met de vrijgaves van Gnome. Maar opvallend genoeg gaat die vlieger niet meer op. Ubuntu had al die koppeling losgelaten bij 11.04 en ook bij Ubuntu 12.10 liepen Ubuntu en Gnome uit elkaar. En dat zien we nu weer bij Ubuntu 13.04. Want Ubuntu 13.04 komt met Gnome 3.6.3 waar Gnome al bij 3.8.1 is aangekomen.
Touch
De verklaring voor deze constatering ligt besloten in de toekomstplannen van Canonical. Die geloven waarachtig dat Ubuntu een platform kan worden voor ‘all devices’. Dus niet alleen op de server, desktop en laptop maar ook de smartphone, tablet en tv moeten straks kunnen draaien op Ubuntu. Dat klinkt als muziek in de oren voor Ubuntu gebruikers maar of de rest van de wereld daar op zit te wachten is natuurlijk nog maar de vraag. Er wordt gesproken dat Ubuntu momenteel circa 20 miljoen gebruikers heeft, maar Linux in zijn totaal heeft vooralsnog op de computer maar een magere 1% marktaandeel verworven.
De beslissing van Canonical heeft dus consequenties voor Ubuntu zoals we die in de afgelopen jaren hebben leren kennen. Want als er straks een besturingssysteem moet komen voor alle apparaten dan wordt het noodzakelijk dat alles ook aanraakgevoelig moet worden gemaakt. Ja..Ubuntu werkt al op een touch scherm maar de huidige interface is niet zomaar over te nemen op tablet, smartphone en tv. Er worden dus nu andere keuzes gemaakt. En daarbij komt waarschijnlijk Gnome steeds minder in beeld. Gnome is gebaseerd op de GTK toolkit maar Ubuntu ziet vooral steeds meer voordeel bij de Qt ontwikkel omgeving.
Met die gedachten in het achterhoofd moeten we dus kijken naar Ubuntu 13.04. Want het zou wel eens de laatste versie van een traditionele vrijgave kunnen worden. De pijlen zijn gericht op de eerstvolgende LTS versie die verschijnt in het voorjaar van 2014. Het kan dan ook niet anders dat 13.10 in oktober dit jaar een tussenstation moet worden om de ambities waar te kunnen maken voor Canonical.
Ubuntu 13.04 – Raring Ringtail
De 1e indruk van Ubuntu 13.04 ten opzichte van haar voorganger 12.10 is dat er niet zoveel lijkt te zijn veranderd. Er zijn geen schokkende stappen gemaakt zoals we voorheen wel eens hebben gezien. Dat wil niet zeggen dat er geen progressie is geboekt.
Unity 7
De beslissing om niet mee te gaan naar Gnome Shell maar om haar eigen oplossing Unity te introduceren bracht exact twee jaar geleden (11.04) een schokgolf teweeg onder Ubuntu gebruikers. De overgang van Gnome 2.* naar Unity bracht veel trouwe gebruikers aan het twijfelen. Veel van die gebruikers zijn overgestapt naar bijvoorbeeld Linux Mint. Als je echter kijkt naar de manier waarop Unity zich de afgelopen jaren heeft ontwikkeld dan kan je niet anders dan concluderen dat het inmiddels is uitgegroeid tot een volwassen desktopomgeving.
Dat werd al duidelijk bij Ubuntu 12.04 maar de huidige versie 7 van Unity maakt echt wel weer een groot verschil. De snelheid is toegenomen. De introductie van fuzzy search maakt het mogelijk om goede resultaten te verkrijgen als je maar een deel van je zoekopdracht intikt. Ook bij een tikfout snapt Unity nog wat je wilt hebben.
Window snapping is verbeterd door meer visuele aspecten aan te brengen zoals oranje en doorzichtige kaders.
Met je muiswiel kan je nu scrollen tussen vensters van een openstaande applicatie. Je kan ook met een rechtermuisklik op een icoon klikken om een venster te selecteren uit een quicklist.
Dash geeft snel toegang tot achterliggende informatie van een applicatie.
De privacy van de gebruiker is beter geregeld. Het lijkt er dus op dat het zgn. Amazongate is geaccepteerd bij Canonical. Overigens wordt standaard Amazon en Ubuntu One Music standaard meegeleverd. Maar ze zijn eenvoudig te verwijderen.
Applicaties
Ook zijn de gebruikelijke applicaties weer naar een hoger niveau (versienummer) getild. Libreoffice komt bijvoorbeeld met versie 4.0.2.2, Firefox brengt 20.0 en Thunderbird komt met versie 17.05.
Gwibber was de standaard Twitter client van Ubuntu maar is nu verdwenen. Ook hier heeft de developer besloten om (met het oog op de toekomst) haar applicatie te herschrijven in Qt. Het programma is nog niet af en dus is het nog niet standaard geïnstalleerd. Je kan deze opvolger ‘Friends” wel gewoon installeren en ook Gwibber valt zo nog te verkrijgen.
Als je Gimp wil installeren dan krijg je versie 2.8.4 en daar heb je dus ook de mogelijkheid om alles in één venster te krijgen. Wel opvallend bij Gimp is overigens dat je niet meer standaard een afbeelding kunt saven naar een gewenst bestandsformaat. Gimp wil alles saven in haar eigen .xcf formaat. Als je kiest voor exporteren kan je alsnog je bestand opslaan in de traditionele bestandsformaten als .png, .jpg etc.
Hud
Dat brengt meteen de HUD onder de aandacht. Dat staat voor Head Up Display en wordt geactiveerd voor het openstaande venster door even de linker ALT toets aan te klikken. Je krijgt dan een zoekvenster waarin je een opdracht kan tikken die past bij die applicatie. Als je dus een afbeelding hebt geopend in Gimp en je wil meteen die afbeelding opslaan in het .png formaat dan klik je eenmaal op die linker ALT toets. Je tikt vervolgens de opdracht ‘exporteren’ in en je hebt je afbeelding daarna in een keer vastgelegd als .png bestand. Je zal zien dat HUD leert van je opdrachten want de eerstvolgende keer hoef je steeds minder in te tikken om die functie geactiveerd te krijgen.
HUD is een eigen ontwikkeling van Ubuntu net zoals Unity. Die twee zijn voor elkaar bestemd. En eigenlijk wordt het steeds belangrijker om die functie goed te gebruiken. Daar zijn meerdere redenen voor aan te voeren.
Ten eerste de beslissing om een zgn. Global Menu in te voeren. De verschillende applicatie functies staan niet meer in het venster maar boven in het paneel. Prima voor een klein scherm maar gebruikers met een of meerdere grote beeldschermen moeten daardoor flink met hun muis gaan reizen om een functie te bereiken.
De tweede reden is helaas het onvermogen van Gnome om normale functionaliteit te behouden. Ja..dit is een zeer kritische noot. Het lijkt er namelijk op dat Gnome er alles aan doet om normale functies te verwijderen. Mogelijk denken ze dat gebruikers van een Linux desktop niet zo slim zijn of snel in de war raken? Het tegendeel lijkt mij waar maar desondanks wordt er alles aan gedaan om alles te simplificeren. En daardoor wordt alles eigenlijk steeds moeilijker.
Neem nou het gebruik van Nautilus. Voorheen (tot versie 3.4) kon je redelijk eenvoudig (via dconf-editor) een statusbar in nautilus verkrijgen. Daarop kon je in een oogopslag zien hoeveel vrije ruimte er nog beschikbaar was op de actieve partitie. Die functie is nu weg. Voorheen kon je met je rechter muisknop op een folder klikken en dan kiezen voor ‘openen met een andere toepassing’. Dat was buitengewoon prettig want als je een folder had staan met daarin een DVD structuur dan kon je meteen kiezen voor het openen van die map met VLC of Totem. Die functie is er nu ook niet meer.
Dat maakt het buitengewoon lastig om zo’n map af te spelen. Gelukkig heeft de HUD van Ubuntu nog de meest optimale oplossing voor handen. Je opent nu eerst VLC. Je klikt kort op de linker ALT toets. In het zoekvenster tik je vervolgens “Map openen” in waardoor de VLC functie van ‘Media->Map Openen’ wordt gepresenteerd. Je navigeert daarin dan naar de juiste plek en kiest de folder die je wilt afspelen.
Dit voorbeeld geeft wat mij betreft aan waar het fout gaat. Je moet nu dus een specifieke functie (HUD) van Ubuntu gebruiken om een (Qt) applicatie aan te sturen om snel een normale handeling te kunnen gebruiken. Dat hoort gewoon onder Nautilus te kunnen. Zo was het altijd en zo kan het nog steeds. Want als je bereid bent om je mouwen op te rollen is die functie zelf in Nautilus te bakken (zie de oplossing in dit forum bericht).
Tot slot
Maakt deze kritische noot over Gnome een slechte release van Ubuntu 13.04? Nee! Over het algemeen genomen lijkt Ubuntu 13.04 een uitstekende release te zijn. Vooral dankzij Unity in combinatie met de nieuwste versies van allerhande software applicaties. Ook de algemene presentatie is verbeterd met mooie nieuwe iconen en dialoogvensters.
De toekomst zal het leren maar het lijkt mij jammer dat we van deze versie maar 9 maanden mogen genieten.
Als je Nautilus upgrade naar 3.8.1 via de GNOME 3 Team PPA dan heb je weer meer functies. Een deel van de in Nauilus 3.6 gedropte functies heeft GNOME namelijk opnieuw ingebouwd in Nautilus 3.8
Verder een erg leuk review en heel eerlijk geschreven ook! 🙂
Die 9 maanden support is makkelijk uit te leggen en te begrijpen.
Canonical wil een markt veroveren. Dat kan alleen door steeds nieuwe en mooiere dingen uit te brengen. Dus willen ze alle ontwikkelaars gebruiken om nieuwe dingen te ontwikkelen.
Bugs fixen kost tijd. En die tijd kan niet in ontwikkeling worden gestoken. Dus moet je kiezen – mooie dingen of support.
Red Hat en Suse kiezen voor het laatste. Wil je goed support? Dat kan. Stuur maar geld. En Red Hat en Suse hebben andere ontwikkelaars die ook aan mooie dingen werken – maar in een ander team.
Canonical kan en wil dat niet betalen. Dus maar 1 team. Dus vooral vooruit en geen support. Als iedereen Canonical wil betalen, komt er vast langer support…
Dat is begrijpelijk inderdaad. Maar ik vraag mij wel af waarom veel van die ontwikkelingen alleen maar in een nieuwe release kan worden gestopt. Applicaties drijven op onderliggende structuren (python, gtk etc.) Die worden toch niet elk half jaar vernieuwd? De discussie is op zich niet nieuw getuige de geluiden rondom een rolling release. Maar goed. Mogelijk moeten we de halfjaarlijkse releases maar beschouwen als een soort Fedora en de LTS als haar Red Hat.
vind het proper als met om de 1.5jar een versy uitbrengen en verder met updates ondersteund… en ja ze basseren nu op KDE… unity toekomst… verse install is niet van je of het soms…
Update: http://www.iloveubuntu.net/mark-shuttleworth-i%E2%80%99m-going-treat-cutting-edge-ubuntu-rolling-release
Ik ga ook van 12.04 naar 14.04 over een jaar. Ik wil niet verplicht worden om elk half jaar te upgraden. Hoe goed 13.04 ook moge zijn, stel nou dat 13.10 erg tegenvalt… Nee, ik hou het wel bij de LTS’en.