Het was een mooie inkopper voor De Telegraaf: “Agenten verplicht op pc-les“. We hebben het dan niet over een nieuw opgericht politiekorps in het midden van de Amazone, maar over onze Nederlandse Bromsnor in de 21ste eeuw. Als we het artikel mogen geloven dan moeten de Nederlandse agenten les krijgen in het veilig stellen van een computer en andere toch wel hardcore hackermaterialen mobiele telefoons, camera’s, USB-sticks en mp3-spelers. Is Bromsnor digibeet of zit er gewoon iets mis in het Nederlandse onderwijs?

door Jan Stedehouder

Ik moest gelijk denken aan een artikel van de National Academy of Engineering waarin een definitie stond van ’technological literacy’, letterlijk ’technologisch gealfabetiseerd’, een begrip dat een breder terrein beslaat dan ICT. Iemand die in technologisch opzicht gealfabetiseerd is, heeft niet alleen kennis van technologie maar kan het ook op een effectieve manier gebruiken én is in staat er op een kritische wijze over te reflecteren en het handelen dienovereenkomstig aan te passen. De complete beschrijving van de competenties is iets te lang om hier weer te geven, maar het is een aanrader.

Bij het doorlezen van de defintie van een ’tech lit’ individu dringt zich een pijnlijke conclusie op: de overgrote meerderheid van de Nederlandse bevolking is effectief digibeet. (Ter vergelijking: 1,5% van de Nederlandse bevolking wordt als analfabeet beschouwd, naast 7,9% (1,3 miljoen) laaggeletterden). Hoevelen zijn in staat op een kritische wijze naar nieuwe technologie te kijken in plaats van op voorhand enthousiast achter de hype aan te rennen? In hoeverre wordt in het algemeen onderwijs aandacht geschonken aan wat de Academy noemt: “het begrijpen van essentiële concepten en begrippen van het ontwerpen van technologie, zoals systemen, beperkingen en het maken van keuzen”?

Onder het kopje Vaardigheden wordt de volgende competentie genoemd:

het beschikken over concrete vaardigheden zoals het gebruiken van een computer voor tekstverwerking, het gebruik van het internet en het kunnen omgaan met apparaten thuis en in een zakelijke omgeving.

En zo komen we weer terecht bij Bromsnor. Klaarblijkelijk is er een speciale cursus voor nodig om te leren hoe je een computer moet inpakken die bij een huiszoeking te voorschijn komt. Ik kan mij daar nog iets bij voorstellen als het gaat om de Nederlandse Kevin Mitnick, maar daar hebben toch al speciale rechercheurs voor. Het gaat hier naar alle waarschijnlijkheid om rechttoe, rechtaan Windows bakken die bij een gemiddelde drugsdealer of kruimeldief op het bureau staat te draaien. USB-sticks en MP3-spelers zijn toch redelijk gemeengoed te noemen en de tijd dat de mobiele telefoon een noviteit was ligt al weer een tijdje achter ons.

Ik ga er maar van uit dat de Raad van Hoofdcommissarissen deze beslissing heeft genomen omdat er een reële behoefte aan bijscholing is. De trieste conclusie is dan wel dat noch in het basisonderwijs, noch in het voorgezet onderwijs, noch op de Politieacademie men in staat is gebleken de leerlingen op te leiden met voldoende competenties voor dit deel van de moderne samenleving.

En zo heeft een groot deel van de Nederlandse bevolking computers thuis staan met breedbandverbinding, loopt het in toenemende mate rond met hoogwaardige technologie in de broekzak, wandelt het naïef en vol wantrouwen rond in de grote boze digitale buitenwereld en probeert het kwade geesten af te weren door het installeren van een ruime collectie anti-‘ware’, de amuletten van de digibeet. Dat maakt de afstand tot een nieuw ontdekte stam in het Amazonegebied een stuk kleiner.