Linux

Wayland onder Ubuntu 21.04

Ubuntu? Ja…Ubuntu. Natuurlijk, ik heb het afgelopen jaar met veel plezier gewerkt onder KDE NEON. Oftewel, de nieuwste KDE PLASMA op een basis van Ubuntu 20.04 LTS. Waarom dan nu weer iets schrijven over Ubuntu?

FRACTIONAL SCALING

Daarvoor moet ik terug naar de oorzaak om over te stappen van Ubuntu (GNOME) naar KDE NEON (PLASMA). Dat had vooral te maken met problemen die ik ondervond met het zgn. fractional scaling. Schalen naar 200% ging prima, maar schalen naar bijv. 150% of 175% gaf vervelende problemen. Ten eerste een hoger CPU gebruik. En een slechtere grafische perfomance en het vreemde probleem dat de schermresolutie lineair mee veranderde met het percentage van de schaling. Een standaard 4 K scherm werd dan bij 150% dus 5760×3240 pixels. Onzin natuurlijk en het leverde bij een screenshot vreselijk grote bestanden op. Een PLASMA desktop doet dat gewoon heel veel beter. En als je dan aan het spelen bent met nieuw speelgoed is het een heerlijke ontdekkingstocht die mij ook best veel heeft gebracht.

WAYLAND

Maar Ubuntu 21.04 komt nu standaar met de Wayland ipv X11. En straks komt Ubuntu 21.10 ook standaard met Wayland als je gebruik maakt van een officiele nvidia driver. Op dit moment moet je met Nouveau werken.

Wayland is in theorie een veel betere oplossing dan het oeroude X11 concept. Het gemis (voor dit moment) aan de NVIDIA driver is niet echt een issue, want gamen is niet aan mij besteed. Alle andere toepassingen doen het prima in de combinatie met Wayland en de open source Nouveau driver. Er zijn wel een aantal problemen. Zo krijg je met 125, 150 of 175% schaling in sommige applicaties wat last van blurry fonts. Het moet gezegd worden dat (KDE) PLASMA dat echt heel veel beter doet. Dat geldt o.a. voor Google Chrome. Maar dat is een prima reden om Firefox te gebruiken, want daarin werkt het wel prima. En sommige voorzieningen (maken van screencasts, of een programma als Shutter werken (nog) niet onder Wayland. Als je daar mee kan leven is het gebruik van Wayland zeker een optie om te overwegen.

Ubuntu of KDE NEON?

Ik heb ervoor gekozen om Ubuntu eens onder Wayland te proberen. En in de aanloop naar Ubuntu 21.10 ben ik extra nieuwsgierig naar toekomstige ontwikkelingen. KDE NEON blijft echter voorlopig mijn default desktop OS.

Verwijder oude EFI boot verwijzingen

Als je regelmatig verschillende Linux distributies hebt uitgetest dan herken je het vast wel: je start je computer op en forceert (in mijn geval met F8) het bootmenu. En dan krijg je een hele rij verwijzingen van distributies die zich ooit op jouw computer hebben genesteld. Kan geen kwaad, maar is soms ook wle een beetje onhandig. Kortom…weg ermee.

efibootmgr

Installeer eerst efibootmgr (sudo apt install efibootmgr). Met behulp van deze efi boot manager kan je snel zien wat er allemaal staat vermeld. Gebruik na installatie dit commando:

sudo efibootmgr

De output komt dan ongeveer als volgt naar voren:

efibootmgr

Je ziet in de 1e regel (BootCurrent: 0002) dat Boot002 neon mijn default boot is. En dat klopt. En de output BootOrder geeft aan welke opties beschikbaar zijn om te starten: 0002 (neon), 0007 (ssd), 0009 (hdd) en 0006 (dvd). Vind je nog andere opties (bijvoorbeeld een eerder geinstalleerde manjaro, ubuntu, fedora of wat dan ook, dan kan je die naar keuze wissen met:

sudo efibootmgr -b 0005 -B

waarbij natuurlijk die 0005 moet verwijzen naar een entry in jouw output.

KDE Neon met de 5.8 kernel gebruiken

Mocht je met een meer recente kernel willen (of moeten) werken onder KDE NEON dan is dat zondermeer mogelijk. Je hoeft daarvoor niet af te wachten tot e.e.a. vanuit Ubuntu wordt gepusht.

Het volgende commando regelt dat eenvoudig voor je. En je oude 5.4 kernel blijft gewoon aanwezig, dus je kan altijd nog terug.

sudo apt install --install-recommends linux-generic-hwe-20.04

Filezilla aanpassen aan 4K scaling onder KDE Neon

filezilla

Het is mogelijk om een GNOME applicatie als Filezilla mee te laten schalen met je 4K KDE PLASMA instellingen. Hoe pak je dat aan?

Probleem:
OS: KDE Neon op een 32 inch 4K scherm. Schaling 150%. Probleem: Filezilla (GTK) schaalt niet mee en dus problemen met zichtbaarheid van invoervelden.

Oplossing:
Filezilla opstarten vanuit terminal met

GDK_SCALE=2 GDK_DPI_SCALE=0.5 filezilla

(de scale is afhankelijk van jouw instellingen. Bij mij is 0.5 perfect) Als dat werkt kan je een eigen starter maken door het aanmaken van een tekstbestand in:

~/local/share/applications/filezilla.desktop

met daarin de inhoud:

[Desktop Entry]
Name=Filezilla
Comment=
Exec=GDK_SCALE=2 GDK_DPI_SCALE=0.5 filezilla
Icon=
Terminal=false
Type=Application
StartupNotify=true

(en kies achter Icon= een pad naar een lokaal opgeslagen icon van Filezilla (die vindt je vast als even zoekt in je zoekmachine)

Afbeeldingen aanpassen met Mogrify

mogrify

Je hebt wel eens zo’n klus waarbij je een hoop afbeeldingen hebt die veel te groot zijn om te gebruiken. Je wil die afbeeldingen dus schalen. En het is toch wel een gedoe om ze allemaal in Gimp of Krita te laden en één voor één te bewerken.

Herkenbaar? Dan is Mogrify een heel handig alternatief.

Mogrify

Mogrify is onderdeel van ImageMagic. En dat pakket is als een Zwitsers zakmes als het gaat om beeldbewerking. En is voorzien van allerhande scripts die tal van functies kunnen vereenvoudigen. Het Mogrify script is in staat om meer dan 100 verschillende functies te verwerken.

Use the magick mogrify program to resize an image, blur, crop, despeckle, dither, draw on, flip, join, re-sample, and much more. This tool is similar to magick convert except that the original image file is overwritten (unless you change the file suffix with the -format option) with any changes you request. See Command Line Processing for advice on how to structure your mogrify command or see below for sample usages of the command.

Je gebruikt Mogrify vanuit je terminal. Een paar voorbeelden:

Resize met Mogrify

  • Een bestand verkleinen: mogrify -resize 50% afbeelding.jpg
  • Meerdere bestanden: mogrify -resize 50% *.jpg
  • Naar specifiek formaat: mogrify -resize 800×600 *.jpg

Format met Mogrify

Je kan ook het type afbeelding wijzigen met:

  • mogrify -format jpg *.png

Quality aanpassen met Mogrify

Maar je kan ook de afbeeldingskwaliteit aanpassen. Daarbij is 1 de laagste en 100 de hoogste waarde. Bijvoorbeeld:

  • mogrify -quality 80 -format jpg afbeelding.png

Zoals opgemerkt, er zijn wel 100 verschillende mogelijkheden. Je kan die hier terugvinden of je bekijkt de manpage in je terminal (man mogrify)

Scroll naar boven