GNOME

Show Grub menu op Single boot machine

Een nieuwe kernel bracht onlangs een conflict aan het licht met een geïnstalleerde NVIDA (470) driver. In dat geval druk je tijdens het booten én vooral óp het juiste moment op de escape toets (uefi) om het Grub menu zichtbaar te maken. Je kiest vervolgens je oude kernel, want daarom is die er nog, en dan kan je weer gewoon verder.

Persoonlijk vind ik lastig om soms het goede moment te vinden om die escape in te drukken. Als je net een klik teveel doet kom je in de kale Grub prompt en..afijn.

Grub menu standaard weergeven

Dus is het handig als je altijd een Grub menu krijgt te zien als je jouw computer aanzet. Dat is sowieso het geval bij een dual boot machine, maar op een single boot machine moet je dat zelf even regelen. Dit artikel uit 2012 (!) laat zien hoe ik dat toen deed. Maar tegenwoordig werkt het net even anders.

Als volgt:

sudo nano /etc/default/grub

zoek daarin vervolgens deze twee regels:

GRUB_TIMEOUT_STYLE=hidden
GRUB_TIMEOUT=0

en vervang die voor:

GRUB_TIMEOUT_STYLE=menu
GRUB_TIMEOUT=10

Save vervolgens /etc/default/grub en doe daarna natuurlijk een

sudo update-grub 

om het correct in te zetten.

De eerstvolgende keer krijg je 10 seconden om eventueel voor een andere kernel te kiezen.

Wayland onder Ubuntu 21.04

Ubuntu? Ja…Ubuntu. Natuurlijk, ik heb het afgelopen jaar met veel plezier gewerkt onder KDE NEON. Oftewel, de nieuwste KDE PLASMA op een basis van Ubuntu 20.04 LTS. Waarom dan nu weer iets schrijven over Ubuntu?

FRACTIONAL SCALING

Daarvoor moet ik terug naar de oorzaak om over te stappen van Ubuntu (GNOME) naar KDE NEON (PLASMA). Dat had vooral te maken met problemen die ik ondervond met het zgn. fractional scaling. Schalen naar 200% ging prima, maar schalen naar bijv. 150% of 175% gaf vervelende problemen. Ten eerste een hoger CPU gebruik. En een slechtere grafische perfomance en het vreemde probleem dat de schermresolutie lineair mee veranderde met het percentage van de schaling. Een standaard 4 K scherm werd dan bij 150% dus 5760×3240 pixels. Onzin natuurlijk en het leverde bij een screenshot vreselijk grote bestanden op. Een PLASMA desktop doet dat gewoon heel veel beter. En als je dan aan het spelen bent met nieuw speelgoed is het een heerlijke ontdekkingstocht die mij ook best veel heeft gebracht.

WAYLAND

Maar Ubuntu 21.04 komt nu standaar met de Wayland ipv X11. En straks komt Ubuntu 21.10 ook standaard met Wayland als je gebruik maakt van een officiele nvidia driver. Op dit moment moet je met Nouveau werken.

Wayland is in theorie een veel betere oplossing dan het oeroude X11 concept. Het gemis (voor dit moment) aan de NVIDIA driver is niet echt een issue, want gamen is niet aan mij besteed. Alle andere toepassingen doen het prima in de combinatie met Wayland en de open source Nouveau driver. Er zijn wel een aantal problemen. Zo krijg je met 125, 150 of 175% schaling in sommige applicaties wat last van blurry fonts. Het moet gezegd worden dat (KDE) PLASMA dat echt heel veel beter doet. Dat geldt o.a. voor Google Chrome. Maar dat is een prima reden om Firefox te gebruiken, want daarin werkt het wel prima. En sommige voorzieningen (maken van screencasts, of een programma als Shutter werken (nog) niet onder Wayland. Als je daar mee kan leven is het gebruik van Wayland zeker een optie om te overwegen.

Ubuntu of KDE NEON?

Ik heb ervoor gekozen om Ubuntu eens onder Wayland te proberen. En in de aanloop naar Ubuntu 21.10 ben ik extra nieuwsgierig naar toekomstige ontwikkelingen. KDE NEON blijft echter voorlopig mijn default desktop OS.

Ubuntu 4K fractional scaling

Als je op een 4K scherm ook op 125 | 150 | 175% wil schalen ipv de standaard aangeboden 200 | 300 | 400% opties dan is dat op te lossen. Bedenk wel dat dit nog een experimentele oplossing is. Dat wil zeggen dat er bugs op de loer kunnen liggen en er is een (kleine) impact op je performance onder X11.

Instellingen fractional scaling:

Je kan e.e.a. uitvoeren in je dconf-editor (sudo apt install dconf-editor) maar het is makkelijker om e.e.a. vanuit je terminal in te stellen:

X11

gsettings set org.gnome.mutter experimental-features “[‘x11-randr-fractional-scaling’]”

Wayland

Gebruik je Wayland ipv X11 dan doe je echter:

gsettings set org.gnome.mutter experimental-features “[‘scale-monitor-framebuffer’]”

Terug naar default

gsettings reset org.gnome.mutter experimental-features

fractional scaling

Ubuntu 4K UHD instellingen

4k UHD

Het is tegenwoordig steeds normaler als je werkt achter een 4K UHD beeldscherm. Helaas heeft GNOME niet de mogelijkheid zoals het voormalige Unity (Ubuntu) óf bijvoorbeeld KDE waarbij je gebruik kan maken van fractionele schaling. Je hebt dus alleen maar de keuze om te schalen naar 100, 200, 300 of 400%.

4K UHD

Een 4 K UHD scherm heeft een resolutie van 3840 x 2160 pixels. Oftewel 4 x de resolutie van een full HD scherm. Dat werkt prima op een schermformaat vanaf 32 inch of groter, maar op schermen van een kleiner formaat wordt alles wel heel erg klein weergegeven. Je ontkomt dan eigenlijk niet aan het schalen van je scherm.

Onder Ubuntu (GNOME) ga je daarvoor naar Instellingen, Apparaten, Schermen en kiest daar uit de aangeboden opties.

4K UHD

Er zijn echter nog meer mogelijkheden om de leesbaarheid te vergroten zonder dat je meteen daarvoor je schaling naar 200% moet zetten. Je hebt dan wel gnome-tweaks nodig dus zorg dat je die ook hebt geïnstalleerd (sudo apt install gnome-tweaks).

Fonts schalen

In gnome-tweaks kan je bij lettertypen kiezen voor de schaalgrootte van je fonts. Door die bijvoorbeeld te schalen naar 1,25 wordt je tekst in bijvoorbeeld je panel en toepassingen beter leesbaar weergegeven.  In je Panel wordt daardoor ook het symbool zichtbaar van Universele toegang. Je zal zien dat daarin de optie Grote letters is geactiveerd.

Aanpassen Firefox en Thunderbird

Je kan onder Firefox vanuit about:config de instelling layout.css.devPixelsPerPx aanpassen naar bijv. 1.2 of naar 2 maar in de praktij kan je dan beter per bezochte pagina kiezen voor de zoomfunctie van Firefox. Die wordt voor die betreffende pagina gewoon onthouden. Gebruik daarvoor de toetscombinatie CTRL +.

Onder Thunderbird werkt het handig om naar Bewerken, Voorkeuren, Geavanceerd en daar te klikken op Configuratie-editor. Zoek daar naar de instelling layout.css.devPixelsPerPx en verander de waarde van -1,0 (default) naar bijvoorbeeld 1.25 (let op..dat is een PUNT en geen komma). Dan wordt de inhoud van je e-mail beter leesbaar.

4k UHD

 

Gnome Shell Extensions

extensions

Onlangs heb ik het aantal Gnome Shell extensions op mijn Fedora 28 Workstation fors uitgebreid. Een paar daarvan zijn bijzonder welkom gebleken. Zo brengt ‘extensions‘ de mogelijkheid om vanuit het panel-menu toegang te bieden tot alle beschikbare opties.extensions

Met ‘Auto Move Windows‘ kan je automatisch een applicatie toewijzen aan een virtueel bureublad. Met ‘Dynamic Panel Transparency‘ maak je het panel volledig transparant en dankzij ‘Hide Top Bar‘ maakt het panel volledig plaats voor een full blown venster. Met een lichte druk van je muis komt het panel dan weer in beeld.

Ook heel fraai is ‘Panel OSD‘ die ervoor zorgt dat notificaties komen te staan waar jij dat wil. En het kan ze ook nog eens volledig leesbaar maken (geen samenvatting). Met ‘Status Horizontal Placing‘ plaats je de iconen in je panel wat dichter bij elkaar (of juist meer uit elkaar, wat jij wil natuurlijk).

En met ‘Workspace to Dock‘ kan je vervolgens helemaal los. Daarmee kan je jouw virtuele bureaubladen veel beter gebruiken en echt een goed overzicht krijgen vooral in combinatie met (in mijn configuratie) Dash to Dock en in combinatie met 2 beeldschermen.

Zo blijkt maar weer hoe flexibel een GNOME desktop valt in te zetten. Je pakt wat je wil gebruiken en blijft in controle over jouw desktop. En zo hoort het ook.

GNOME desktop

Scroll naar boven